Ո՞ր խելագարը մեր ժամանակներում կդառնա կամիկաձե

Ինչ խեղճ է ու ինչքան տաղտուկ Հայաստանի քաղաքական կյանքը: Միակ ուրախությունը հարսանիքներն են. երկուսն ամուսնանում են, ամբողջ քաղաքը բամբասում է, եթե ամուսնացողները պաշտոնյաների կամ օլիգարխների ընտանիքներից են: Մեկ-մեկ էլ՝ կնունքները: Նույն սցենարով: Ոչ մի դրական աուրա, ոչ մի պայծառ խոսք՝ ազգային բայղուշությունը տեր ու տիրական է՝ բոլորը բողոքում են, բոլորը մեղադրում են, բոլորը ամեն ինչ գիտեն, Վանգան ո՞վ էր նրանց համեմատ: Ոչ մի գաղափարական հարց, որ բանավեճ դառնար: Ոչ մի սկզբունք, որը պաշտպանելու համար տեսակետներ լինեին: Ոչ մի լուրջ բացահայտում, անգամ ոչ մի կոմպրոմատ, առավելագույնը՝ Գագիկ Հարությունյանը Ջանի Բուքիքիոյին կաշառել է: Հետո կպարզվի՝ քաղաքական կաշառք է եղել, մեջը փող չկար: Ինչ լինի, Հայաստանը պաշտոնապես կամ իր գոհունակությունն է հայտնում՝ Դողու Փերինչեքը վկա, կամ՝ անհանգստանում է՝ հրադադարի խախտման դեպքերն ապացույց: Հայ դիվանագիտությունը ուրիշ զգացում չունի՝ կամ բավարարվում է, կամ բավարարում: ՈՒրիշ գործ էլ չունի՝ արձանագրում է ու արձանագրում:
Բնական է, որ նման մթնոլորտում, երբ բոլորը բոլորի մասին ամեն ինչ գիտեն, նոր մարդու հայտնությունը դառնում է երկրաշարժ: Ո՞ր խելագարը մեր ժամանակներում կդառնա կամիկաձե: Չկա խելագար, կան հանձնակատարներ: Գործ է՝ անում են: Իսկ ինչո՞ւ ոչ: Գաղջ մթնոլորտ է, ջուր պղտորելը մեկով մեկ է, մինչև ջրերը պարզվեն, ձուկը բռնած կլինեն: Հետո՞: Արա Աբրահամյանը հիշեց Հայաստանը: Լավ արեց՝ Մալիշկայում է ծնվել, Մալիշկան Հայաստան է՝ երբ ուզի՝ կհիշի, կգա էլ, կգնա էլ, ուզեց՝ եկեղեցի էլ կկառուցի (մեկը ի՞նչ է, մի քանիսը կկառուցի), նոր թերթ-մերթ կբացի (Հակոբ Ավետիքյանի ականջը խուլ), կուսակցություն-մուսակցություն (ՀՀԿ-ի, ԲՀԿ-ի և ընկերության աչքը լույս): Ինչո՞ւ ոչ: Ժողովրդավարություն է: Շուկայական հարաբերություններ: Բիզնես-նախագծերը միայն տնտեսության մեջ չեն լինում՝ տնտեսությանը փող տալը ջուրը գցել է, ո՞վ իմանա՝ ո՞ւմ գրպանում է հայտնվելու: Պետության գրպանը ծակ է: Ֆեմիդայի աչքերը, հայտնի է, փակ են: Բայց քաղաքականության մեջ բիզնես-նախագծերը շահույթ ապահովում են՝ աթոռի տեսքով: Բազկաթոռի: Փափուկ: Բաղրամյան պողոտայում: Հանրապետության հրապարակում: Մի խոսքով՝ քաղաքի կենտրոնում: Ինչո՞ւ ոչ՝ կրկնում եմ: ՈՒ Արա Աբրահամյանի շատ մարդկային, շատ անշահախնդիր, շատ հայրենասեր, շատ սկզբունքային, շատ անկախ, շատ անքաղաքական, շատ գաղափարական քայլը դարձավ հայրենիքի ճահիճը նետված հրաբուխ: Բոլորը սկսեցին քլթքլթալ, գոլորշի արձակել, գորտերը դուրս թռան ու սկսեցին կռկռալ: Ագռավներն էլ՝ վերևից: Ճահիճը սկսեց մտածել ինքնապահպանության մասին: Վտանգի հոտը, օ, վտանգի հոտը ոչ մի ֆրանսիական օծանելիք չի մարի: Անգամ «Օպիումը»՝ իր դառը՝ արբեցնող ու երջանկացնող եթերայուղերով: ՈՒ՝ ի՞նչ: Դաշտը բաժանվեց՝ կեսը նրան հայտարարեց օտար նվաճող, կեսը լծվեց նրան յուրային դարձնելու գործին, երրորդ կեսն էլ կա՝ սպասում են, թե ինչ կլինի, որ հետո ասեն իրենց տղամարդու խոսքը: Սկսեց ՕԵԿ-ը՝ պարզվեց ՕԵԿ-ի ու Արա Աբրահամյանի հարաբերությունները մեծ պատմություն ունեն, է, ո՞վ չգիտի՝ Աբրահամյաններից գոնե մեկը միշտ եղել է ՕԵԿ-ի ընտրացուցակում: Հետո ՕԵԿ-ին մի կողմ մղեցին ու ասացին՝ սպասիր, տեսնենք, մեծերն ի՞նչ են որոշում: Մեծերը ովքե՞ր են: Բայց ի՞նչ մեծ, եթե հայտնի լինի՝ ովքեր են: Դա պետական գաղտնիք է: Հետո եկավ Արա Աբրահամյանը, միանգամից վերցրեց ակադեմիան (երևի ասել էին՝ իրենց հարգող, ապագա ընտրություններում հաղթող դաշինքներն ու կուսակցությունները ակադեմիայում են շտաբ-մշտաբ բացում, ասուլիս-մասուլիս տալիս), ԳԱԱ նախագահ Ռադիկ Մարտիրոսյանին նստեցրեց կողքին ու ասաց, որ իշխանափոխություն չի ուզում, նախագահ-վարչապետ դառնալ չի ուզում, փաստորեն ոչինչ չի ուզում, բայց եկել է: Եկել է, որովհետև Պուտինը միշտ ճիշտ է, ու Պուտինը ասել է՝ ամոթ չի՞, որ հայերը Ռուսաստանում ընդամենը երեք միլիոն են: Հայերի բազմացման ծրագիր է պետք, որ հենց ծնվեն, գրանցվեն՝ գնան Ռուսաստանը շենացնելու՝ Կալինինգրադից Սիբիր, Սիբիրից Արկտիկա: Մնում են Հայաստանում, ի՞նչ անեն: Ռազմավարական համագործակցություն է, չէ՞: Ի՞նչ է մնում հայերին անել: Պաշտպանվել է պետք, չէ՞: Բայց անվտանգ պաշտպանություն: Ինքնագոլ չլինի, ալբանացի Մայր Թերեզային հայ հայտարարեցինք, հերիք է, Ալբանիայի հավաքականին առաջնություն ուղարկեցինք՝ հերիք է, ինքնագոլի լիմիտը վերջացավ: ՈՒ ի՞նչ է մնում: Մնում է հայտարարել, որ Արա Աբրահամյանը եկել է Երևան բարեգործական նպատակներով, քաղաքական բարեգործության՝ ուզում է կուսակցություն բացել ու բիզնես-նախագծի անունն է… Ռոբերտ Քոչարյան: Ինչո՞ւ ոչ, Քոչարյանին փող որտեղի՞ց, Մոսկվան վերցրեց կեսից ավելին, հետո էլ՝ որ սկզբից իմանան Ռոբերտ Քոչարյանն է սպիտակ ձիու վրա գալու վերջում, կխանգարեն: Իսկ այսպես դրախտ է: Բոլորն իրենց տեղում՝ իրենց գործն են անում: Իշխանությունը իշխում է, ընդդիմությունը ընդդիմանում է, ժողովուրդը հեռանում է:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հ. Գ.- Բոլոր նրանք, ովքեր փորձում են Արա Աբրահամյանի հաշվին փող աշխատել, ձախողվելու են, նա փողի հաշիվը գիտի: Բոլոր նրանք, ովքեր ուզում են տանուլ տված խաղում շախմատի տախտակը շրջել, նույնպես ձախողվելու են՝ սա Հայաստանն է, ու բոլորն ամեն ինչ գիտեն: Այս խաղում կա միայն ձին, որ կարող է ձիավոր դառնալ, կարող է ձիավոր ստանալ: Բայց այդ ձիավորը հայկական ճահճուտից չէ, նախկին նախագահ չէ, նախկին վարչապետ չէ, ոչ էլ Աժ նախագահ: Արա Աբրահամյանին ու Ռոբերտ Քոչարյանին կապելով՝ Մոսկվայի ծրագիր ներկայացնողները նույնպես սխալվում են: ՀՀԿ-ին պետք է Մոսկվայի դրածոյին հնարավորինս չեզոքացնել, բայց ոչ հրապարակային: Մոսկվան դեռ ոչինչ չի որոշել, արվում են նախնական քայլեր, որ որքան կարող են շարունակվել, նույնքան՝ ավարտվել չսկսված: Տեսական կցմցումները իրականության մեջ ճաք են տալիս, առայժմ պետք է խաղատախտակին սեփական ֆիգուր ունենալ, «հետո»-ն հետո կերևա: Երկու տարի կա: Ինչ ասես կարող է լինել: Փոխվել, վերափոխվել, բարեփոխվել: Սահմանադրությունից սկսած: Կյանքով վերջացրած: Բայց մի «բայց» էլ կա: Ասենք՝ Արա Աբրահամյանի 250 իրավաբանները գտան սողանցքեր հայաստանյան օրենսդրության մեջ, ասենք՝ Հայաստանում փոխեցին օրենքները, և Արա Աբրահամյանը մասնակցում է խորհրդարանական ընտրություններին, ո՞վ է տալու ընտրողի հասանելիքը՝ ի՞նքը, թե՞ ՀՀԿ-ն: Թե՞ ԲՀԿ-ն: Իդեալական տարբերակ կլիներ ընտրողի համար, եթե երեքով «վճարեին»: Իսկ ընդհանրապես՝ բավական է, որ մոսկովաբնակ հայ օլիգարխը մի քանի օրով Հայաստան գար ու քաղաքական հայտ ներկայացներ, որ հասկանայինք, թե ինչքան հայրենասեր են Հայաստանի թե իշխանությունը, թե ընդդիմությունը, ինչքան հայակենտրոն, հայամետ ու հայապահպան քաղաքականություն են վարում ամեն մեկն իր տեղում, որ Մոսկվան սկսել է չվստահել ոչ իշխանությանը, ոչ ընդդիմությանը և ուղարկում է «վստահված անձ»: Որ Մոսկվան որոշում է Հայաստանի խորհրդարանում ունենալ իր «խմբակցությունը»: Իսկ եթե ընտրողը գնա ու ձայն չտա՞: Հիշելով Մոսկվայի «բիզնեսները», որ սահմանից կրակում են Հայաստանի վրա, հիշելով բազմամիլիոնանոց ԵԱՏՄ շուկան, որտեղ ռուբլու արժեզրկման պատճառով անելիք չի գտնում, հիշելով, որ Մոսկվան ռազմավարական համագործակցության փայլուն պատմություն ունի Թուրքիայի ու Ադրբեջանի հետ: Եթե ոչինչ էլ չհիշի, պարզապես Արա Աբրահամյանին ձայն չտա, որովհետև Հայաստանում էլ Աբրահամյաններ կան ու պակաս չեն Ռուսաստանում ապրողներից: Կամ էլ՝ գնա ու ձայն տա, այնքան, որ Արա Աբրահամյանը դառնա վարչապետ: Այդ դեպքում շատ լուրջ պետք է մտածել՝ ո՞վ է խելագարը՝ նա՞, որ դառնում է կամիկաձե, թե՞ նա, ով դարձնում է: Եվ քանի որ քաղաքականության մեջ ստատուս քվոն միշտ նշանակում է խոսել խաղաղությունից, իսկ պատրաստ լինել ամեն վայրկյան պայթյունի ու պատերազմի, վստահ եղեք, որ կամիկաձեներ այլևս չկան, կան կամիկաձեներ ներկայացողներ: Մինչև երրորդ զանգը:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ